O Janjarima

O Janjarima kao naselju imamo vrlo malo podataka koji govore o postojanju ovog naselja kao i njegovih mještana.Zahvaljujući Mustafi Grapčanoviću Bijeljenskom entuzijasti koji je veoma mnogo radio na prikupljanju istorijske građe po starim spisima i istoriskim arhivima u Sarajevu,Dubrovniku,Beču,Isanbulu itd.saznao sam da se Janjari prvi put pominju krajem osamnaestog vijeka u spisima koji govore o razvoju školstva i pismenosti u sembersko-podmajevičkom kraju.U zapisima se pominju mektebi u kojima se učilo arapsko pismo između ostalih i mekteb u Janjarima koji se ubraja u jedne od prvih na ovom području.Na osnovu određenih naziva njiva i objekata kao što su :popovače,vinogradina,te Mađarsko groblje koje se nalazi pored puta prema Teočaku možemo doći do zaključka da su na prostoru današnjih Janjara živili jedno vrijeme Mađari.Popovače su njive koje su vjerovatno pripadale Mađarskoj crkvi a vinogradina se zvala zaravan okrenuta prema jugu na kojoj su gajili vinograde.Oslobađanjem ovih prostora od Mađara i njihovim odlaskom oko četrdesetih godina osamnaestog vijeka sa prostora današnjih Janjara,vinogradi su zapušteni pošto muslimani nisu gajili vinograde obzirom da se vinova loza gajila isključivo radi dobijanja vina koje je muslimanima po islamskim propisima zabranjeno piti.Do današnjih dana zadržali su se turski nazivi posjeda i nekih objekata kao što su :Ćejvani,Alajbegovača,Čitluk,Dumača,Musala te jednog mezara sa dosta velikim nišanom od kamena sa turbanom koji se naziva Atmadža. Zaseok Atmačići su dobili ime po Atmadži što na turskom jeziku znači orao.Legenda kaže da je Atmadža živio na Tursanovu Brdu kod Teočaka te da je bio vlasnik zemljišta na kojem su locirani današnji Atmačići.Jednom prilikom kada je sluga Atmadži donio ručak zaboravio je kašika,tada je Atmadža iz sveg glasa viknuo ;Pošalji te mi po ‘’kuji’’kašike što se čulo na Tursanovo Brdo posle čega je umro na tom je mjestu i sahranjen.
U Janjarima postoje dva harema(groblja) i to stari harem i Mezarluci.Ustarom haremu se već prestaju sahranjivati mrtvi oko 1956 godine.Prvobitna džamija u Janjarima bila je na lokaciji starog harema .U ovoj džamiji vršene su vjerske službe sve do 1820 godine kada je napravljena nova džamija u centru sela.Glavni incijator i donator z izgradnju nove džamije bio je Hadži Džano Hadžiomerović sa ostalim mještanima.Prilikom rušenja ove džamije u temeljima je pronađen srebreni turski novčić koji potiče iz sredine osamnaestog vijeka.Ova džamija je bila sagrađena od bijelog krečnjačkog kamena koji je vađen u bjelači posjed koji je pripadao0 Hajdarbegovićima.Džamija je imala drveni minaret sa jednim šarefetom.Srušena je 1988 godine i na istom mjestu započeta je izgradnja nove ali nažalost rat je prekinuo izgradnju.
Janjari su u vrijeme Turske a kasnije i Austrougarske vlasti imali veoma razvijenu trgovinu.Blage padine Majevice odnosno konfiguracija terena veoma su pogodovali razvoju voćarstva a naročito šljhive .U to vrijeme Janjari su imali desetak dućana ,dvije pekare ,dvije mesare,kovačku radnju koju je držao majstor Salih Karić.Zanimljivo spomenuti da je u Janjarima živila i jedna srpska porodica iz Srema koji su držali kafanu .Ova kafana je radila sve do drugog svjetskog rata kada je i njen vlasnik Savo odselio u Srem.Osnovna školapočela je sa radom 1925godine a prvi učitelj bio je Halid Hamšić.Zanimljivo je napomenuti da su zbog koncentracije dućana zanatskih radnji te škole,džamije centar sela nazivali Čaršija.Do rata 1992 godine.Tada su Janjari imali tačno 171 porodicu i 605 stanovnika ovaj podatak je tačan jer sam ja vršio popis stanovništva u to vrijeme tako da raspolažem podacima po imenu i prezimenu

izvor: Modran Semberija On line